Znalezienie właściwego połączenia w układzie hydraulicznym stanowi wyzwanie dla specjalistów odpowiedzialnych za utrzymanie ruchu. Dzięki ówczesnemu zapoznaniu się z rozwiązaniami połączeń, sposobem ich działania, zasadami ich stosowania oraz eksploatacji możemy uniknąć ewentualnych awarii układów a co za tym idzie przestojów ciągu technologicznego. Łączyć można nie tylko rury sztywne, ale również przewody elastyczne. Istnieją końcówki, które mocuje się na przewodzie na stałe oraz szybkozłącza, które z łatwością można łączyć i rozłączać bez użycia narzędzi.
W instalacjach wysokociśnieniowych najczęściej stosowane jest połączenie, w którym uszczelnienie między dwoma elementami zlokalizowane jest na stożku o kącie rozwarcia 24°. Tego typu połączenia wytwarzane są według normy PN-EN ISO 8343 (DIN 2353) dzięki czemu produkty różnych producentów są względem siebie kompatybilne. Wysokociśnieniowe łączniki rurowe wyposażone w pierścień zacinający stosowane są w wielu dziedzinach przemysłu (pneumatyka, hydraulika siłowa itp.) dzięki zastosowaniu stali nierdzewnej czy stali węglowej ocynkowanej do ich produkcji. Połączenia te występują w wielu wariantach pod względem wymiarów czy wielkości gwintu, dlatego można je zastosować do łączenia sztywnych przewodów rurowych o średnicy zewnętrznej w zakresie 4-42mm. Aby połączenie rury z instalacją hydrauliczną było kompletne należy dobrać korpus łącznika ze stożkiem 24°, pierścień zacinający oraz nakrętkę. Krawędzie tnące tworzą kołnierz w zewnętrznej warstwie rury co z jednej strony umożliwia osadzenie nakrętki, z drugiej zaś tworzy powierzchnię uszczelniającą. Należy zaznaczyć, iż zacięcie można wykonać ręcznie, nie potrzeba do tego specjalistycznych narzędzi.
Szybkozłączki hydrauliczne wysokociśnieniowe stosowane są w instalacjach hydraulicznych wymagających częstego łączenia i rozłączania elementów bez użycia narzędzi. W takich zastosowaniach obie części gniazdo oraz wtyk wyposażone są w zawory zwrotne chroniące przed wyciekaniem oleju z oddzielonych przewodów. Połączenie blokuje się automatycznie dzięki zastosowaniu mechanizmu sprężynowego. Właściwe przekręcenie bądź przesunięcie tulei części żeńskiej powoduje rozdzielenie elementów szybkozłącza. Użycie szybkozłączy w układzie hydraulicznym upraszcza proces montażu, natomiast wymienne moduły układu pozwalają zaoszczędzić czas oraz ograniczyć koszty w razie potrzeby ich wymiany.
Rys.2: Działanie łącznika rurowego z pierścieniem zacinającym
Wysokociśnieniowe szybkozłączki produkowane są zgodnie ze standardami producenta bądź obowiązującymi normami. Powszechnie stosowanymi normami w hydraulice są: ISO 16028 oraz ISO 7241-1 (ISO-A oraz ISO-B) w przypadku szybkozłączy przeznaczonych do powszechnego użytku. Określone są w nich między innymi wymagane wymiary, parametry wytrzymałości, siła łączenia, przepływ itp. Dzięki stosowaniu się producentów do wytycznych norm ich produkty są względem siebie kompatybilne, co oznacza, że można je ze sobą łączyć lub stosować wymiennie.
Rys.: Szybkozłącze ISO 16028
Szybkozłącza suchoodcinające (ISO-F) eliminują ryzyko wycieku oleju podczas łączenia czy rozłączania. Dzięki płaskiej powierzchni czołowej do wnętrza układu hydraulicznego nie wnikają żadne zanieczyszczenia, które mogłyby zakłócić pracę układu lub przyczynić się do niszczenia jego elementów. Przy produkcji niektórych szybkozłączy stosuje się także eliminatory ciśnienia, które odpowiadają za wyrównywanie ciśnienia resztkowego. Dzięki takiemu zastosowaniu nie trzeba używać zbyt dużo siły by połączyć system hydrauliczny.
Wątek połączeń hydraulicznych jest bardzo szeroki. Producenci z różnych krajów przez ostatnie lata wprowadzali niekiedy bardzo różniące się od siebie standardy łączenia systemów hydraulicznych. Niektóre z nich stosowane są współcześnie, zostały one odzwierciedlone w normach, ofertach producentów czy praktyce inżynierskiej. Wszystkie osoby i firmy zainteresowane wspomnianymi produktami jak i rozwiązaniami zapraszamy do kontaktu z firmą Pneumat. – dostawcą rozwiązań pneumatyki, automatyki i elementów hydrauliki siłowej.
Autor: Dział Armatury Pneumatycznej w Pneumat.
