Wielu właścicieli maszyn rolniczych poszukuje oszczędności w kosztach konserwacji maszyn. Stosują tańsze oleje, szczędzą na przeglądach. Czy warto? Czasami pozorna oszczędność może drogo kosztować, zwłaszcza, gdy zaleje się silnik PODOBNYM olejem…
Bezpowrotnie minęły czasy, kiedy prosty silnik bez elektroniki mógł być smarowany olejem o nieskomplikowanym składzie. Obecnie środki smarne są wysoce wyspecjalizowane. Ich receptury i rodzaje dodatków uszlachetniających są tak samo pilnie strzeżone, jak rysunki techniczne i proces produkcyjny silników i przekładni.
Klasyfikacja olejów prowadzona jest przez kilka niezależnych ośrodków na świecie. Najważniejszymi są:
– ACEA – Stowarzyszenie Europejskich Producentów Samochodów, które oznacza oleje symbolami literowymi i cyframi. Na przykład oznaczenia E4, E6, E7, E9 to spełnianie normy w zakresie czystości spalin oraz czas użytkowania oleju.
– SAE – Stowarzyszenie Inżynierów Pojazdów, które dzieli oleje na podstawie parametrów użytkowych: lepkości i temperatury pracy.
W przypadku lepkości, właściwości oleju określają dwie cyfry, które oznaczają jego przepływ w zależności od temperatury. Pierwsza cyfra oznacza zachowanie środka przy rozruchu na zimno, stąd w oznaczeniu W (ang. winter – zima). Druga cyfra oznacza temperaturę roboczą pracy oleju. Im niższa wartość cyfry, tym lepsze zachowanie się oleju w danej temperaturze i jego przepływ.
Zatem olej 0W-40 sprawdzi się przy rozruchu silnika zimą, a 15W-40 jest bardziej adekwatny na lato i przy wysokich temperaturach zachowa właściwości smarne.
Uwaga. Powyższe oznaczenia nie wskazują na źródło ich pochodzenia: mineralne, półsyntetyczne lub syntetyczne.
Priorytet, czyli czystość spalin
Nowoczesna kompozycja smarna oleju musi się także wpisywać w regulacje dotyczące czystości spalin, a konkretnie w redukcje tlenków azotu i cząstek stałych po spaleniu paliwa.
Europejskie normy emisji spalin Stage obowiązują od 1999 r.
Nie zdajemy sobie sprawy z tego, że w stosunku do tych początków, obecnie obowiązująca generacja normy Stage V nakazuje wychwycenie 98% produktów spalania. Oznacza to, że silnik ma dodatkowe wyposażenie w postaci katalizatorów oczyszczających spaliny. Olej musi być dla nich „przyjazny”, w przeciwnym wypadku może uszkodzić te drogie elementy.
Przykładowo, dla ciągnika CLAAS ARION 440 Stage V, silnik traktora wymaga oleju: Agrimot Protec ACEA E9, API CK-4 10W-40 lub Agrimot Syntec FE ACEA E4/E6/E7/E9, API CJ-4/CI-4 5W-30.
Olej wskazany przez producenta może być zastąpiony tylko olejem o lepszych parametrach jakościowych.
W przypadku stosowania danego oleju, ważnym jest czas pomiędzy jego wymianą. Dla silników maszyn ze stajni CLAAS, zakłada się maksymalnie 600 roboczogodzin lub nie rzadziej niż rok. U dealera zawsze można wykonać analizę jakościową oleju używanego w maszynie, co pozwala na monitorowanie zużycia silnika, a także reakcję na początki ewentualnej awarii.
Olej przekładniowo-hydrauliczny
Czy oleje przekładniowe trzeba wymieniać? Tak! Ale nie tak często jak w silniku. Wymiana oleju przekładniowo-hydraulicznego powinna nastąpić nie co 1200, a co 1800 roboczogodzin. Zmiana ta została poparta wynikami badań jakości oleju w ciągnikach użytkowanych u wielu klientów. Dla naszego przykładu, ciągnika ARION 440 Stage V, CLAAS zaleca Agrishift GA 12 API GL4, GIMA CMS M 1145/1143 lub Agroshift Bio 45.
Rekomenduje się olej o minimalnej klasie wg API GL4. Oznacza to olej przekładniowo- hydrauliczny charakteryzujący się odpowiednio dobraną zawartością substancji uszlachetniających, przeciwutleniających i myjących.
Dodatkowo olej powinien mieć zatwierdzenie przez normę producenta przekładni. W tym wypadku jest to GIMA, choć olej ten współpracuje również z przekładniami bezstopniowymi CMATIC produkcji CLAAS, a także ZF.
Wraz z wymianą oleju musi nastąpić odnowienie wkładów filtrujących. Odpowiednie filtrowanie i konserwacja układu filtrującego pozwolą na dłuższą pracę na tym samym oleju. Nie można zapominać o filtrach odpowietrzników obudowy przekładni, gdyż ich kiepski stan może znacząco zakłócać pracę hydrauliki maszyny. Warto zadbać o kontrolę węży i połączeń hydraulicznych, gniazd hydrauliki zewnętrznej, kondycję hydrauliki maszyn towarzyszących, innych traktorów w gospodarstwie. Warto pomyśleć o unifikacji olejów przekładniowo hydraulicznych we wszystkich traktorach używanych w gospodarstwie – ułatwia to codzienną eksploatację różnych maszyn i zabezpiecza przed ewentualnymi konsekwencjami mieszania się różnych olejów
Oszczędność dzięki oryginalnym częściom
Przy wymianie części, w tym eksploatacyjnych, zawsze rodzi się pytanie: używać oryginał czy zamiennik? Prawidłowa i regularna konserwacja maszyny poprzez wymianę olejów i filtrów jest najtańszą metodą zapobiegania awariom maszyny, pozwala utrzymać stan techniczny na wysokim poziomie. Przy wymianie oleju i filtrów można:
– wcześniej wychwycić wycieki oleju i zbadać stan maszyny;
– poznać kondycję urządzeń współpracujących z traktorem i profil obciążenia maszyny;
– ocenić prawidłowe użytkowanie maszyny.
Zakup i zastosowanie produktu oryginalnego to pewność, że parametry jakościowe filtra czy oleju są sprawdzone i powtarzalne. Ograniczamy w ten sposób możliwość wystąpienia poważnej usterki czy awarii.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na rosnącą świadomość w zakresie ochrony środowiska. Zlecając wykonanie wymiany oleju i filtrów autoryzowanemu serwisowi mamy pewność, iż zużyte filtry i olej zostaną prawidłowo zutylizowane.
Warto pamiętać o tym, że konserwacja zlecana autoryzowanemu serwisowi lub zakup materiałów oryginalnych budują historię serwisową maszyny i relacje z lokalnym serwisem autoryzowanym. To są konkretne korzyści, np.:
– gwarancja na wykonane czynności serwisowe,
– możliwość zawarcia umowy serwisowej pozwala obniżyć finalne koszty konserwacji,
– wiarygodność klienta w oczach serwisu może zaprocentować w przypadku wezwania pomocy do nagłych awarii, np. w żniwa.
Poza tym, zbudowana w ten sposób historia będzie doskonałą pomocą w momencie sprzedaży używanej maszyny. To użytkownik maszyny jest odpowiedzialny za odpowiednie prowadzenie konserwacji i budowanie jej historii – warto pamiętać, że maszyna z udokumentowaną historią konserwacji w przypadku odsprzedaży szybciej znajdzie nabywcę i to za wyższą cenę.
Na koniec dodajmy, że rekomendacje dotyczące wykonania konserwacji danej maszyny znajdują się w instrukcji obsługi. Wydaje się to oczywiste. Ale niestety, mało kto czyta instrukcję…, dlatego właściciele maszyn mogą znaleźć wiele ciekawych porad rejestrując się na platformie CLAAS connect. Po wprowadzeniu nr seryjnego swojego ciągnika, kombajnu lub sieczkarni marki CLAAS na tej platformie są dostępne informacje na temat zalecanego oleju i potrzebnej ilości tego każdego środka smarnego do swojej maszyny.
Źródło: CLAAS
