Ekstremalnie sucha gleba – Jak poradzić sobie z siewami kukurydzy?

Właściwie w całej Polsce stwierdza się dramatycznie niski poziom wilgotności gleb. To efekt ciepłej i wyjątkowo bezśnieżnej zimy. Polska stoi w obliczu poważnego kryzysu hydrologicznego. A to stwarza niezwykle trudne warunki dla roślin uprawnych, szczególnie tych sianych wiosną. Jak poradzić sobie z siewami kukurydzy w ekstremalnie suchą glebę?

Termin siewu determinuje temperatura i wilgotność gleby. Najbardziej optymalny to ten, gdy temperatura gleby na głębokości siewu nasion osiąga minimum 8°C. W warunkach klimatycznych naszego kraju to zazwyczaj druga połowa kwietnia.

W ostatnich latach nie mieliśmy do czynienia z wczesnowiosennymi suszami. Pojawiały się one później, już po wschodach kukurydzy. Rolnicy zatem monitorowali głównie temperaturę i coraz częściej unikali zbyt wczesnych siewów w nieogrzaną glebę.

W tym roku, z uwagi na bardzo niski poziom wód gruntowych i słaby podsiąk kapilarny, który odgrywa kluczową rolę w stabilności zaopatrzenia siewek w wodę, rolnicy najprawdopodobniej będą się decydować na nieco przyspieszone siewy. Tak, by kiełkujące rośliny jak najlepiej wykorzystały stopniowo kurczące się zapasy wody w glebie. Będą starali się zminimalizować ryzyko, że młode rośliny będą musiały polegać jedynie na bieżących opadach.

Technologia uprawy gleby pod kukurydzę nie należy do najbardziej skomplikowanych, ale w przypadku tak ekstremalnie trudnych warunków, z jakimi mamy do czynienia, wymaga pewnych modyfikacji. W tym sezonie zapewne wielu rolników zdecyduje się na zastosowanie uproszczeń uprawowych – technik bezorkowych, które pozytywnie wpływają na retencję wody w glebie. Ich zastosowanie sprzyja zmniejszeniu przesuszania wierzchniej warstwy gleby poprzez ograniczenie parowania oraz powoduje utrwalenie struktury gleby sprzyjającej zwiększonemu podsiąkowi kapilarnemu wody z głębszych warstw gleby.

Zastosowanie systemu uprawy bezpłużnej, nie tylko ogranicza ugniatanie gleby, zmniejsza ryzyko erozji, powoduje wzrost zawartości substancji organicznej, ale przede wszystkim przyczynia się do wzrostu pojemności wodnej gleby, co jest szczególnie korzystne w warunkach suszy. Taki system uprawy gleby będzie z pewnością w tym roku częściej niż zazwyczaj stosowany.

Szczególnej uwagi wymagać też będzie ustalenie właściwej głębokości wysiewu nasion kukurydzy. Zbyt płytki siew wiąże się z ryzykiem pogorszenia wschodów roślin z powodu niedoboru wody w górnych warstwach gleby. Zatem w warunkach deficytu wody należy sieć głębiej niż zazwyczaj, tak aby nasiona miały kontakt z wilgotną warstwą gleby, co pozwoli uzyskać lepsze i bardziej wyrównane kiełkowanie nasion i wschody roślin. Jednak należy pamiętać, iż niższa temperatura gleby w głębszych warstwach podłoża może wpływać niekorzystnie na proces kiełkowania, co powoduje opóźnienie i pogorszenie jakości wschodów. Dlatego głębokość siewu powinna być indywidualnie dobierana przede wszystkim w stosunku do aktualnego stopnia uwilgotnienia gleby. W tym roku może mieć to większe znaczenie niż zazwyczaj.

Decydując się na wczesny siew warto także wybrać wcześniejsze odmiany. Takie, które charakteryzuje silny wigor początkowy i dobra tolerancja na niską temperaturę. Korzystnym rozwiązaniem jest wybór odmian z programu Field Shield. Jego filarem jest hodowla nowoczesnych i tolerancyjnych na niekorzystne warunki uprawowe odmian. Dodatkową zaletą jest innowacyjne zabezpieczenie materiału siewnego. Nasiona osłania wyjątkowa kombinacja zapraw nasiennych łącząca w sobie produkty fungicydowe, insektycydowe i biologiczne. Takie zintegrowane rozwiązania kompleksowo chronią uprawy na początku sezonu poprawiając kondycję, wyrównanie i wigor roślin, co stanowi dodatkowe zabezpieczenie przed negatywnym wpływem okresowych niedoborów wody.

Wymuszony suszą wcześniejszy siew wymaga zmiany podejścia do agrotechniki. Decydując się na takie rozwiązanie zapewniamy możliwość lepszego wykorzystania wilgoci zgromadzonej w glebie po zimie, szybszy rozwój systemu korzeniowego, uzyskanie lepszych wschodów i bardziej równomiernego rozwoju początkowego roślin. Dodatkowo przyspieszymy termin kwitnienia i dojrzewania, dzięki czemu w pewnym stopniu możemy ograniczyć negatywne skutki ewentualnej letniej suszy. Jednakże w pogoni za wilgocią glebową nie należy zapominać o wymaganiach termicznych kukurydzy i o tym, że niska temperatura może znacząco spowolnić i pogorszyć wschody, czyli doprowadzić do odwrotnego rezultatu. Jak to często bywa, najbardziej optymalnym wyjściem jest kompromis.

Anna Rogowska