Poplony oraz wsiewki w uprawę główną oraz międzyplony ozime są obecnie jednym z obowiązkowych działań rolników występujących o dopłaty powierzchniowe. PÖTTINGER proponuje agregaty TEGOSEM w oparciu o uniwersalny siewnik do polonów o tej samej nazwie stworzony do realizacji technologii siewu poplonów.
Poplony – a w znaczeniu ekoschematu „Praktyki w ramach płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi” Krajowego Planu Strategicznego w ramach praktyki „Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe”, a także wsiewki w uprawę główną oraz międzyplony ozime, są obecnie jednym z obowiązkowych działań rolników ubiegających się o dopłaty powierzchniowe.
Historycznie poplony są rodzajem uprawy znanym od setek lat: chodziło o poprawę żyzności gleb, zwłaszcza lekkich. Szczególnego znaczenia poplony – w szerokim znaczeniu – nabrały w naszej szerokości geograficznej od początku XIX wieku. Działo się to w czasie zanikania trójpolówki na rzecz klasycznej czteropolówki norfolskiej.
Przypomnijmy, że w trójpolówce areał gospodarstwa dzielono na trzy części. Obsiewano dwie części pól, a trzecią część rotacyjnie odłogowano.
W czteropolówce, wprowadzonej w Anglii trzysta lat temu, pola dzielono na cztery części. Nie odłogowano żadnej z nich, ale w zmianowaniu uprawiono rośliny okopowe, zboża jare, bobowate (dawniej – motylkowate, strączkowe) i zboża ozime.
Rezygnacja ze stosowanego od stuleci ugorowania jako sposobu na regenerację potencjału produkcyjnego gleby, wymagała prowadzenia elementów zmianowania poprawiającego bilans próchnicy w glebie. Takim elementem stały się wsiewki bobowatych w zboża oraz uzupełniająco – poplony ścierniskowe.
Był to początek intensyfikacji organizacji produkcji roślinnej zbiegający się w czasie z rozwojem rewolucji przemysłowej w Europie. Wejście w system intensyfikacji produkcji roślinnej nastąpił prawie wiek później, po udostępnieniu rolnictwu względnie tanich nawozów sztucznych i środków ochrony roślin.
Właśnie ta intensyfikacja stopniowo osłabiała znaczenie poplonów jako czynnika plonotwórczego w cyklu zmianowania. Zwiększający się poziom nawożenia, rosnące zagęszczenie łanu i opóźnienie dojrzałości żniwnej o ok. 2 tygodnie, a także skrócenie terminów agrotechnicznych w stosunku do poprzednich technologii dwufazowych zbioru, czyniła po prostu poplony mało opłacalnymi.
Dodatkowym ograniczającym czynnikiem techniczno-organizacyjnym był brak technologii jednoprzebiegowych upraw pożniwnych, przez co rezygnowano z siewu poplonów w okresie spiętrzenia prac. Przemysłowy model ekonomiczny produkcji roślinnej doprowadził do pojawienia się monokultur. Śmiało to niestety można nazwać patologią – z punktu widzenia zdrowia środowiska glebowego. Redukcja zawartości próchnicy w glebie i erozja wodna i wietrzna były już tylko konsekwencją takich działań.
Wspólna Polityka Rolna (WPR) prowadzona przez Unię Europejską dostrzegała już 20 lat temu ten problem. W kolejnych okresach programowania wprowadzane były pod różnymi nazwami rozwiązania prośrodowiskowe, mające na celu odwrócenie tych negatywnych tendencji.
Dbasz o glebę – dostajesz premię
W obecnym kształcie WPR na lata 2023-2027 Komisja Europejska wprowadziła – dla osiągnięcia ww. celu środowiskowego – stosowanie mechanizmów:
- przymusu prawnego w ramach dobrych praktyk rolniczych (normy GAEC) oraz
- zachęty ekonomicznej w formie premii dla rolnika stosującego określone praktyki – w naszym przypadku – za siew i utrzymywanie w określonym czasie okrywy z poplonów.
Ma to w założeniu poprawić bilans masy organicznej w glebie, w szczególności mierzonej zawartością węgla. Dodatkowo polony:
- sprzyjają aeracji gleby, nawet do głębokości 1,5 m;
- odwracają procesy wymywania składników pokarmowych w glebie – odwracają lub hamują transport składników pokarmowych do podglebia;
- dostarczają dodatkowych składników pokarmowych do gleby poprzez przyrost masy organicznej;
- fizycznie okrywają glebę, chroniąc ją przez erozją wietrzną i wodną;
- osłaniają przed słońcem, chroniąc przed przegrzewaniem i utratą wilgoci.
Niektóre poplony mają także właściwości fitosanitarne, stanowiąc przerywnik niekorzystnego następstwa roślin w płodozmianie i eliminują żerowanie nicieni czy mątwików. W skrajnie uproszczonych systemach uprawy roślin poplony stają się wręcz nieodłącznym elementem zmianowania, zapewniającym stabilizację plonów w okresie wieloletnim.
PÖTTINGER gotowy do siewu poplonów
Skoro pojawił się w obecnym okresie budżetowym WPR mechanizm przymusu i premii co do wprowadzenia poplonów, rolnik musi mieć dostęp do opłacalnych technik i technologii ich uprawy.
W klasycznej uprawie płużnej poplony były siane po wykonaniu podorywki pługiem lub broną talerzową. Siew poplonu był wykonywany przynajmniej we wstępnie doprawioną rolę. Wymagało to co najmniej dwóch cyklów roboczych. Biorąc pod uwagę ewentualność wcześniejszego zbioru słomy lub jej rozdrobnienia, powodowało to przekraczanie dopuszczalnych terminów agrotechnicznych siewu poplonów.
Na dodatek taka technologia uprawy poplonów niestety „skutecznie” przesuszała glebę i osłabiała w suche lata potencjał plonotwórczy roślin poplonowych.
Obecnie, biorąc pod uwagę faktyczny przymus siewu poplonów w średnich i dużych gospodarstwach, klasyczna technologia uprawy poplonów nie ma uzasadnienia organizacyjnego i ekonomicznego. Tym bardziej, że pojawia się także zdroworozsądkowy nakaz oszczędnej gospodarki wodnej w związku ze zmianami klimatycznymi.
Od kilkunastu lat konstrukcje maszyn PÖTTINGER oferują coraz lepsze rozwiązania siewu poplonów. Łączą one w sobie kryteria oszczędności zużycia energii oraz pracy żywej.
Wychodzą też naprzeciw wymaganiom prośrodowiskowym w ramach ekoschematu – Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi, praktyki:
- Uproszczone systemy uprawy;
- Wymieszanie słomy z glebą.
W zakresie siewu poplonów ścierniskowych, czyli siewu jednego gatunku lub mieszanki dwuskładnikowej roślin zgodnie z wymogami danej praktyki – koncepcja PÖTTINGER jest oparta na połączeniu w agregat TEGOSEM:
- uniwersalnych maszyn do płytkiej uprawy ścierniska i/lub mieszania słomy z glebą z
- uniwersalnym siewnikiem pneumatycznym do poplonów.
Dodajmy, że tu przy okazji realizowana jest praktyka o nazwie „Wymieszanie słomy z glebą”.
Maszyną podstawową w agregacie TEGOSEM mogą być brony talerzowe zawieszane lub przyczepiane z różnymi sekcjami wałów (packerów) ugniatająco-wyrównujących albo kultywatory ścierniskowe zawieszane lub przyczepiane z sekcjami wałów.
Siewnik pneumatyczny do poplonów jest nabudowywany na dyszlu lub ramie maszyny podstawowej, a napęd sekcji wysiewających, w zależności od szerokości roboczej, jest elektryczny lub hydrauliczny z ciągnika. Nasiona poplonów są przenoszone przewodami w strumieniu powietrza i rzucane w mulcz przy pomocy deflektorów – wylotów z płytą rozdzielczą, rozmieszczonych przed sekcją wałów. Dzięki temu materiał siewny jest równomiernie rozmieszczony poprzecznie. Nasiona są dobrze wymieszane i dociśnięte glebą, co zapewnia im właściwe warunki kiełkowania.
Dawkowanie nasion poplonów jest sterowane z kabiny ciągnika przy pomocy dedykowanego terminalu firmowego lub uniwersalnych rozwiązań Isobus albo podobnych.
Uniwersalny jak TEGOSEM
Agregat TEGOSEM z powodzeniem może być użyty do siewu poplonów w tradycyjnie uprawioną rolę. Zaletą zastosowania takiej maszyny jest:
zabieg jednoprzejazdowy – duża wydajność, oszczędność paliwa i pracy, skrócenie okresu agrotechnicznego; utrzymanie równej powierzchni pola;
- płytka uprawa zgodnie z wymogami prośrodowiskowymi;
- dobre wymieszanie mulczu z glebą;
- zapewnienie dobrych warunków wzrostu poplonów;
- oszczędność wody glebowej;
- ochrona powierzchni gleby przed wysychaniem do czasu pokrycia roślinami poplonowymi;
- ograniczenie wzrostu chwastów.
Dodajmy, że w poplonach obowiązuje zakaz stosowania herbicydów. Użycie agregatu TEGOSEM pozwala nie tylko na siew poplonów. Posiadanie wbudowanej brony talerzowej lub kultywatora przyda się do wielu innych prac w gospodarstwie. Przyniesie to generalnie zmniejszenie kosztów użycia tej maszyny do uprawy roli.
A zatem – chcesz uzyskać premię z ekoschematów, zebrać dobry plon i zadbać przy tym o glebę warto postawić na TEGOSEM.
źródło: PÖTTINGER
